“Oso jende gutxik du oilo okela jateko ohitura edo hori nola sukaldatu dakiena”. Horregatik, hegazti horiei ez zaie merkataritza-irteerarik ematen arrautzak erruten dituztenean. Haragi hori aprobetxatzeko asmoz, hiru bazkide elkartu ziren 2019an DeliKatetxe elikagaien eraldaketarako kooperatiba sortzeko.
Ideia jaio zen bazkide sortzaileetako bik baserritar batekin hitz egin eta honek oilo hauen haragia ona dela eta aprobetxa daitekeela esan ondoren, Euskolabel zigilua duten landazabalak edo ekoizpen ekologikokoak baitira. “Guk proiektu hau sortu genuen oilo horiek eraldatzeko, bere horretan saltzen badituzu ez dutelako irtenbiderik, eta jendeak kontsumitzen dituen produktu bihurtzeko: oilo-salda, besteak beste”, adierazi du Edurne García Arrieta DeliKatetxeko sortzaileetako batek. Elorrion nabe bat erosi eta ekoizpen-fabrika bat sortzeko egokitu ostean, 2021ean, bere produktuak merkaturatzen hasi zen.
Salda egiteko sistema propioa du DeliKatetxek: “modu naturalean koipegabetzen dugu, etxeko sukalde batean egingo litzatekeen bezala. Horrela, argituta egiten ditugu: ez dute irabiatutako koiperik eta oso argiak dira, zeharrargiak “, azpimarratu du Edurne García Arrietak. Horrek hainbat markaren arreta piztu zuen, eta, orain, hirugarrenentzako ere salda ekoizten du. Martxoan, Eroskiren Seleqtia markarekin bi erreferentzia banatuko ditu: oilo-kontsomea eta haragi-kontsomea. Produktu horiek esterilizatuak dira, pasteurizatua beharrean, eta lehorrean saltzen dira. Horrek banaketan abantailak dakar, kontserbatzeko ez baitu hotzik behar. Kontsomea azken urte honetan landu da, EIT Fooden, nekazaritzako elikagaien sektoreko berrikuntzako Europako komunitate handienaren, Straight2Market proiektuaren barruan.
“Baina ekonomia zirkularreko proiektua denez, aprobetxamendukoa, ez dugu salda bakarrik ekoizten”, azaldu du DeliKatetxeren sortzaileak. Oiloaren mozketa ezberdinei irteera ezberdinak ematen dizkie, adibidez, paparrak konfitatu edo horiekin albondigak egiten ditu; izan ere, hauen saltsa salda egosteko barazkiekin prestatzen du. Behin giza kontsumorako salda lortuta, 20 ordu baino gehiagoz hezurrak urritzen ditu maskotentzako hezur-salda bat sortzeko.
DeliKatetxek, hezur-saldarekin, txakurrentzako eta katuentzako janari-negozio lerro bat garatu du Weso izenpean “animalien digestiorako, artikulazioetarako eta gainerakoetarako propietate onuragarriak dituelako”, argitu du txakurren nutrizioan aditua den Edurne García Arrietak. Marka hori “zer erantzun zuen ikusteko atera genuen, eta espero genuena baino hobea izan da”. Orain Espainian eta Portugalen banatzen du, eta Europara, Ameriketako Estatu Batuetara edo Hego Amerikara esportatzeko proposamenak ditu.
Marka propio gisa, DeliKatetxe bertako enpresa bat da, bere produktuak Euskadin eta Nafarroan saltzen dituena. Ostalaritzara zuzendutako produktu sorta bat du, batez ere barra-saldak, katiluan hartzeko. Baina saltokietan, harategietan, urdaitegietan, gourmet dendetan eta saltoki handi batzuetan, hala nola BM, Eroski edo El Corte Inglesen, ere eros daitezke produktuak.
Udaberriari begira, neguko hotza igaro ondoren, hainbat ideia ditu buruan. Leartikerrekin elkarlanean ari da, oilo-patea egiteko. Bestalde, inguruko ozpin ekologikoaren ekoizle batekin oilo-izter eskabetxatuak egiteko aukera aztertzen ari da. Eta Weso markarako, barazkiak dituen salda sorta bat atera nahi du. Horrela, “hau ondo badoa, gure proiektuen eskutik organikoki hazten joatea gustatuko litzaiguke”, adierazi du DeliKatetxeren sortzaileetako batek.
SPRI Taldeak laguntza integralaren bidez berrikuntza, ekintzailetza eta barne-ekintzailetza laguntzen ditu, ideiak merkatura modu arrakastatsuan irits daitezen. Aurrera, Basque Fondo, Bind 4.0, Ekintzaile edo Barnekintzailetza ekintzailetzarako laguntza-programen bidez egiten du hori.
