Nafarroako Txistorra, Reyno Gourmet-en www.reynogourmet.com zigiluak babestutako kalitate bereiziko marketako bat, luzaz jantzi da gaur Madrilen, Nekazaritza Ministerioaren ekitaldi aretoan egindako ekitaldi sozial batean, EBko erregistroan Adierazpen Geografiko Babestu (AGB) berri gisa inskribatu izana ospatzeko, eta produktu nafar tradizional hori Estatuko hiriburuko erakusleiho gastronomikoan kokatzeko balio izan du.
Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen kontseilari José Mª Aierdi eta Nafarroako Txistorra AGBko presidente Alberto Jiménez izan dira ekitaldiko buru, eta Nekazaritza eta Elikadura ministro Luis Planas gehitu zaie, baita atxikitako enpresa talde handi bat, elikagaiak ekoizten eta egiten dituzten eragileak, gastronomiaren eta jatetxeen edo komunikabideen arloko ordezkariak ere, beste pertsona ospetsu batzuen artean.
Luis Planas Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura ministroak zoriondu egin ditu AGB hori aitortzen lagundu duten eragile guztiak. Planasen arabera, «harakinen gremioak eta Nafarroako chacinero maisuek eta haragi-produktu horren kalitate-marka bat sortzeko gogor borrokatu duten enpresa elaboratzaileek egindako lan bikainari zor zaio arrakasta hori».
Era berean, José Mª Aierdi kontseilariak Nafarroako Txistorra aipatu du «gure lurraldean sinbologia berezia duen produktu bat bezala, tradizio atabikoekin eta jai herrikoiekin batera, baina gaur egun bizitza komunitarioarekin estuki lotuta jarraitzen duena eta sukaldaritza askotan harribitxi gastronomiko gisa sartzea lortu duena».
Tokiko eta familiako nekazaritzako elikagaien ekoizpen-eredua
Aierdik, Ruben Goñi Landa Garapeneko zuzendari nagusiarekin eta INTIA sozietate publikoaren eta Reyno Gourmet entseinaren zuzendari Natalia Bellostasekin batera, adierazi du AGB hori aitortzea «Nafarroatik tokiko eta familiako nekazaritzako elikagaien ekoizpen-eredu jakin baten alde, historia, kultura eta arima duten elikagaien alde eta gure baserrietan eta landa-eremuetan lan egiteko modu jakin baten alde egiten ari garen apustuaren emaitza» dela.
Bestalde, AGBko presidente Alberto Jimenezek adierazi duenez, «gaur ospatzen ari garen AGBa sektorearen ahalegin eta irmotasunari esker lortu ahal izan da, gure lurraldeko kalitate handiko eta tradizio luzeko produktu bati esker». Eta aurreratu duenez, «ekoizleen eta harakinen sektore osoarekin lan egiten jarraituko dugu, nazioko eta nazioarteko merkatuan kuota zabaltzeko».
Ekitaldi instituzionala amaituta, bertaratutakoek Nafarroako Txistorrarekin egindako hainbat pintxo dastatu ahal izan dituzte, giro lasaian eta ospakizun giroan, Nafarroako Jatorri Deiturako hiru ardo-barietaterekin batera, Kontseilu Arautzaileak aukeratuak eta eskainiak.
INTIA sozietate publikoa, Foru Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuari atxikia, enpresa egileen elkartearekin eta harategien gremioarekin batera eta NUPek egindako azterlanen ekarpenarekin, duela bost urte hasi ziren Chistorra de Navarra/Nafarroako Txistorra AGBren inskripzio ofiziala lortzeko izapideak eta prozesua. EBko erregistroan sartzeak, orain, kalitate handiko eta tradizio historikoko produktu baten eragile sektorialek egindako lanaren eta irmotasunaren aitorpena ekarri du. Produktu horren ekoizpena Nafarroako Foru Erkidegora mugatuta dago.
AGBri atxikitako 13 enpresa elaboratzaile eta harakin
Chistorra de Navarra/Nafarroako Txistorra AGBak 13 enpresa ditu atxikita gaur egun Foru Erkidegoko eskualde desberdinetatik: Navarra Embutidos, Argal, Leframa, Arrieta, Hortanco Embutidos, Galar foods, Goikoa eta Embutidos Arbizu, baita Arilla, Esarte, Iriguibel, Javier eta Topero harategiak ere.
Txistorraren kalitatea hasierako erresistentzian balio handia izateak eta lehen hozkadan irmotasuna izateak definitzen dute; izan ere, gantz-eduki handia eta hidroxiprolina-balio txikia ditu, eta, gainera, haragiaren eta urdaiaren osagaiak bereizteko erraztasuna, eta produktu gordinaren argitasuna eta tonalitate gorria.
Txistorra, Nafarroan jatorria duen eta XIX. mendearen hasieran hasi zen familia ekonomiako produktua, txerria edo «matatxerri» a etxean hiltzeko tradiziotik dator. Neguan haragi-produktuen hornidura ziurtatzeko egiten zen, eta produktu horien elaborazioa belaunaldiz belaunaldi transmititzen joan da. Gaur egun, sarraskiaren garaian erritorik egiten ez denean, txarkuteroek eta hestebeteak ekoizten dituzten enpresek txistorra egiten dute urte osoan zehar, metodo tradizionala eguneratuz.
